اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی، «ویتالیک بوترین» پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.
اگر از جنبهی معاملات و خرید ارز دیجیتال فاصله بگیریم، یکی از جذاب ترین پروژه ها در دنیای رمزارزها از لحاظ فنی، اتریوم است. اتریوم بلاک چینی غیر متمرکز، متن باز و دارای قابلیت قرارداد هوشمند است. بلاک چین اتریوم پراستفاده ترین بلاک چین دنیا است. برخلاف بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال که تنها راهی برای مبادله و ذخیرهی ارزش هستند، اتریوم خود را شبکه ای محاسباتی و غیر متمرکز مینامد. اتر رمزارز بومی این بلاک چین است و پس از بیت کوین، اتر دومین رمزارز بزرگ از نظر ارزش بازار است.
اتریوم یک پلتفرم آزاد مبتنی بر فناوری بلاک چین است که توسعه دهندگان را قادر میسازد تا برنامههای کاربردی غیر متمرکز را ایجاد و راه اندازی کنند. یک برنامه غیر متمرکز یا به اختصار «Dapp» میتواند بدون نیاز به واسطه ها و با استفاده از توزیع جمعی یک عمل مخصوص را انجام دهد. برای مثال بیت کوین یک Dapp است که کاربران میتوانند توسط آن داراییهای دیجیتالی به اسم بیت کوین را به صورت همتا به همتا منتقل کنند.
قرارداد هوشمند چیست؟
قرارداد هوشمند یا (smart contract) یک پروتکل است که از آن برای تنظیم قراردادها استفاده میشود. در واقع قرارداد هوشمند، یک پروتکل ویژه است که برای مشارکت، تأیید یا اجرای مفاد یک قرارداد خاص، فعال میشود. قراردادهای هوشمند، معاملهها و فرایندها را به صورت کاملا تضمینی و بدون حضور اشخاص ثالث انجام میدهند. فعالیت و ثبتهای قرارداد هوشمند، قابل پیگیری و غیرقابل برگشت هستند. این قراردادها به طور خودکار، شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدفگذاری شده میشوند.
قراردادهای هوشمند را میتوان مثل دستگاه های فروش خودکار در نظر گرفت. وقتی شما میخواهید از این دستگاه ها یک نوشابه بخرید، اول پول را وارد دستگاه میکنید، بعد از آن، دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش میکند و نوشابه را تحویل میدهد. اگر مسائل فنی را فاکتور بگیریم، قراردادهای هوشمند هم تقریبا مانند دستگاه های فروش خودکار کار میکنند. قراردادهای هوشمند، بدون نیاز به افراد یا سازمانهای واسطه، فرایند پرداخت یا اجرای یک قرارداد را پردازش کرده و در صورت صحیح بودن مفاد قرارداد مشخص شده، فعالیت را انجام میدهند. در واقع تنها کاری که این دستگاه ها انجام میدهند، اجرای خودکار دستورالعملهای داده شده به آنها است.
مزایای اتریوم
شبکهای بزرگ و در دسترس: مزایای شبکهی اتریوم بعد از سالها فعالیت و حجم تریدهای میلیاردی، آزمایش خود را پس دادهاند. اتریوم دارای جامعهای بزرگ و جهانی است که دارای بزرگترین اکوسیستم در بین بلاکچینها و رمزارزها است.
عملکردهای گسترده: از اتریوم علاوه بر استفاده بهعنوان ارزی دیجیتال، میتوان برای انجام سایر تراکنشهای مالی، اجرای قراردادهای هوشمند و ذخیرهی داده برای اپلیکیشنهای شخص ثالث استفاده کرد.
نوآوری مداوم: به دلیل محبوبیت اتریوم، این بلاک چین، شبکهای ترجیح داده شده نسبت به سایر بلاک چینها برای ساخت اپلیکیشنهای جدید، هیجان انگیز و غیر متمرکز و البته گاهی اوقات ریسکی است. به همین دلیل جامعه گسترده از توسعه دهندگان اتریوم به طور مداوم در حال یافتن راهی برای ارتقای شبکه و توسعه ی اپلیکیشن های جدید هستند.
پرهیز از واسطه ها: شبکهی غیرمتمرکز اتریوم به کاربران این قول را میدهد که واسطه های شخص ثالث را حذف کند برای مثال وکیلهایی که قراردادها را مینویسند و تفسیر میکنند، بانکهایی که واسط انجام تراکنشهای مالی هستند یا سرویسهای هاستینگ وب به واسطه ی خدمات شبکه ی اتریوم حذف خواهند شد.
معایب اتریوم
افزایش هزینههای کارمزد: محبوبیت در حال رشد اتریوم باعث بالا رفتن هزینه های کارمزد شده است. کارمزدهای تراکنش اتریوم یا «گس» در فوریه ۲۰۲۱ رکوردی ۲۳ دلاری را ثبت کرد که این مقدار اگر ماینر باشید عالی و اگر از شبکه استفاده میکنید وحشتناک است. در بیت کوین، شبکه به تأیید کنندگان تراکنش کارمزد میپردازد اما در اتریوم خود مشارکت کنندگان در تراکنش نیز باید هزینه کارمزد بپردازند.
تورم بالقوه: اگرچه اتریوم دارای محدودیت صدور ۱۸ میلیون اتر در سال است؛ اما محدودیتی در حداکثر کوینهای قابل ایجاد وجود ندارد. این ممکن است بدین معنی باشد که اتریوم برای سرمایهگذاری بیشتر شبیه به دلار عمل میکند و مانند بیت کوین نیست.
مسیر سخت یادگیری برای توسعه دهندگان: اتریوم برای توسعه دهندگانی که میخواهند از پردازش متمرکز به شبکههای غیر متمرکز مهاجرت کنند، ممکن است مشکل باشد.
آینده ای نامشخص: اتریوم به طور مداوم در حال متحول شدن و بهتر شدن است و توسعه ی اتریوم نیز نوید عملکرد بهتر و بهره وری بیشتری را میدهد؛ اما این بهروزرسانی اصلی در شبکه باعث ایجاد عدم قطعیت برای اپلیکیشنها و معاملات کنونی در حال انجام میشود.